bu
nasıl yapıdır ( yapıbilim / anatomi )
nasıl işler ( işlevbilim / fizyoloji )
******
bu
nasıl yapıdır ( yapıbilim / anatomi )
nasıl işler ( işlevbilim / fizyoloji )
******
bu
nasıl yapıdır ( yapıbilim / anatomi )
nasıl işler ( işlevbilim / fizyoloji )
******
yapıbilim (tanım) :
o şeyin yapısı
örneğin
parmak
tırnak
diş
mîde
kalp
göz
yaprak
portakal
kabuk
güneş
toprak
bulut
satürn
……
anatomisi nasıldır / nasıl yapıdır / nasıl inşâdır / ……
******
işlevbilim (tanım) :
o şeyin işlevi
örneğin
parmak
tırnak
diş
mîde
kalp
göz
yaprak
portakal
kabuk
güneş
toprak
bulut
satürn
……
nasıl işler / nasıl çalışır / ne işe yarar / fonksiyonu nedir / görevi nedir / ……
******
******
anatomi ve ameliyatı ameliyatta öğrenmek!
https://www.medimagazin.com.tr/authors/ismail-hakki-aydIn/tr-anatomi-ve-ameliyati-ameliyatta-ogrenmek-72-87-3137.html
andreas vesalius ve de humani corporis fabrica: tıpta rönesans
https://bilimvegelecek.com.tr/index.php/2007/01/01/andreas-vesalius-ve-de-humani-corporis-fabrica-tipta-ronesans/
andreas vesalius ve modern anatominin uyanışı-1
https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/saglik/andreas-vesalius-ve-modern-anatominin-uyanisi
andreas vesalius ve modern anatominin uyanışı-2
https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/saglik/andreas-vesalius-ve-modern-anatominin-uyanisi-2
hermetik anatominin sırları
http://www.hermetics.org/Bardon3.html
hermetik öğreti’de inisiyasyon
http://kosmosmacerasi.com/v1/2016/10/hermetik-ogretide-inisiyasyon
saffet kulun anatomiden çaktı
https://www.goodreads.com/quotes/824917-nc-ark-dan-cranium-fibula-radius-sacrum-patella-carpus-nas-l-ezberlenir
saframızla kesemizi birleştiren anatomi bilgisi
https://www.antoloji.com/dislerimiz-arasindaki-ceset-siiri
çıldırdı anatomi
http://www.siirparki.com/mayakovskiyedair2.html
insanda kemik
https://www.antoloji.com/insanda-kemik-siiri
tıp terminolojisi neden latincedir?
https://seyler.eksisozluk.com/tip-terminolojisi-neden-latincedir
türk sağlık sisteminde fizyoloji uzmanlığı
https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-turk-saglik-sisteminde-fizyoloji-uzmanligi-11-681-42360.html
cerrahi anatomi uzmanları ankara’da buluşacak!
http://www.medikalteknik.com.tr/cerrahi-anatomi-uzmanlari-ankarada-bulusacak
bebek bezinin anatomisi
https://www.milliyet.com.tr/pembenar/tanla-bilir/bebek-bezinin-anatomisi-1713814
turamanlar: “anatomisiz tıp olmaz
https://www.afyonzafer.net/afyonkarahisar/turamanlar-anatomisiz-tip-olmaz-h8326.html
etik değerler gölgesindeki binlerce dolarlık anatomi kitabı: beş dile çevrildi
https://www.medimagazin.com.tr/hekim/genel/tr-etik-degerler-golgesindeki-binlerce-dolarlik-anatomi-kitabi-bes-dile-cevrildi-2-12-82734.html
pernkopf atlası: nazilerin öldürdüğü kişiler üzerinde yapılan çalışmalar sonrası yazılan tartışmalı anatomi kitabı
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49401918″
insan ve maymun özellikleri barındıran iskelet
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/04/130411_insanatasi_iskelet
tıbbi araştırma uğruna babasını kesecek
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2010/11/101109_indiadoctor
leonardo’nun çizimleri ne kadar gerçekçi?
https://www.bbc.com/turkce/ozeldosyalar/2012/05/120502_leonardo_da_vinci
bilime göre mükemmel insan bedeni neye benziyor?
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-44765464
ilk insanların ortaya çıkış hikayesini baştan yazmamız gerekecek
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40198320
14 yıldır anatomide kullanılan kadavra defnedildi
https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-14-yildir-anatomide-kullanilan-kadavra-defnedildi-11-681-77314.html
anatomi uzmanlığı tercih edilmiyor
https://www.medimagazin.com.tr/medimagazin/tr-anatomi-uzmanligi-tercih-edilmiyor-676-249-2049.html
anatomi uzmanları istanbul’da
https://www.milliyet.com.tr/cadde/anatomi-uzmanlari-istanbulda-1090311
anatomi anabilim dalı
https://demiroglu.bilim.edu.tr/tip-fakultesi-akademik-bolumlerimiz-anatomi-anabilim-dali.php?sc=d&W=1366
türk anatomi derneği genel merkezi açıldı
https://www.haberler.com/turk-anatomi-dernegi-genel-merkezi-acildi-2334803-haberi
prof. dr. ibrahim tekdemir “tıp bilimine yön veren 100 türk” 2018
https://estudam.ogu.edu.tr/Haber/Detay/8/prof-dr-ibrahim-tekdemir-tip-bilimine-yon-veren-100-turk-2018
israilli doktorlar filistinlilerin cesetlerini anatomi dersinde kullanıyor
https://www.medimagazin.com.tr/guncel/kategorisiz/tr-israilli-doktorlar-filistinlilerin-cesetlerini-anatomi-dersinde-kullaniyor-11-666-151.html
güzellik uzmanı anatomi bilecek!
https://www.medimagazin.com.tr/medilife/tr-guzellik-uzmani-anatomi-bilecek-10-48-49903.html
diyanetten tıp eğitimine destek
https://www.medimagazin.com.tr/medilife/tr-diyanetten-tip-egitimine-destek-10-22-16631.html
kimsesizlerin cenazesi, kadavra olarak kullanılmalı
https://www.medimagazin.com.tr/medilife/tr-kimsesizlerin-cenazesi-kadavra-olarak-kullanilmali-10-22-56882.html
prof. dr. gazi yaşargil: ben bu yaşta anatomi öğreniyorum
https://www.medimagazin.com.tr/ana-sayfa/guncel/tr-prof-dr-gazi-yasargil-ben-bu-yasta-anatomi-ogreniyorum-1-11-62081.html
anatomistler türkiye’de buluştu
https://www.medimagazin.com.tr/guncel/tr-anatomistler-turkiyede-bulustu-11-20-35409.html
insanın kas anatomisi bonoboya daha çok benziyor
http://bianet.org/biamag/bilim/187901-insanin-kas-anatomisi-bonoboya-daha-cok-benziyor
anatomi nasıl yazılır? tdk güncel yazım kılavuzuna göre anatomi mi, anotomi mi?
https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/anatomi-nasil-yazilir-tdk-guncel-yazim-kilavuzuna-gore-anatomi-mi-anotomi-mi-szcu0
hayran kalacaksınız: anatomi
https://www.aksam.com.tr/mor-papatya/anatomi-nedir-anatomi-hangi-dallari-kapsar/haber-1000553
ispanya’da öğretmen anatomi dersine mayoyla girdi
https://www.ensonhaber.com/ispanyada-ogretmen-anatomi-dersine-mayoyla-girdi.html
türkiye’nin ilk anatomi müzesi: ankara üniversitesi anatomi müzesi
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiyenin-ilk-anatomi-muzesi-ankara-universitesi-anatomi-muzesi-1716143
bilim insanlarına göre insanlık tek bir noktadan doğmadı
http://www.basnews.com/index.php/tr/lifestyle/bilim/454133
kayseri’nin sokak müzisyenleri… grup anatomi
https://www.evrensel.net/haber/397626/kayserinin-sokak-muzisyenleri-grup-anatomi
solaklar erken ölüyor !
https://www.haber3.com/saglik/solaklar-erken-oluyor-haberi-56097
solak insanlar neden erken ölüyor?
https://www.bilgiustam.com/solak-insanlar-neden-erken-oluyor
solaklar bir adım önde
https://www.cnnturk.com/saglik/solaklar-bir-adim-onde
solakların sayısı neden az?
https://www.bbc.com/turkce/vert-fut-37555208
solaklar bu meslekte daha başarılı
https://www.yenisafak.com/foto-galeri/hayat/solaklar-bu-meslekte-daha-basarili-2020091
solaklık bir hastalık değil
https://npistanbul.com/solaklik-bir-hastalik-degil
görme engellilerin gören gözleri: rehber köpekler
https://www.trthaber.com/haber/yasam/gorme-engellilerin-goren-gozleri-rehber-kopekler-387586.html
ayten dirier: bergamalı galen’in bulduğu ilaçlardan 83’ü hala kullanılıyor
https://www.sabah.com.tr/egeli/2013/04/21/ayten-dirier-bergamali-galenin-buldugu-ilaclardan-83u-hala-kullaniliyor
nazi anatomist hirt’ün, yahudi cesetleri koleksiyonu bulundu
https://www.sabah.com.tr/dunya/2015/07/20/nazi-anatomist-hirtun-yahudi-cesetleri-koleksiyonu-bulundu
stres bütün hastalıkları tetikliyor
https://www.haberturk.com/yasam/haber/1090656-stres-butun-hastaliklari-tetikliyor
stres, kentleşme ve suç
https://www.kriminoloji.com/Stres_Kentlesme_Suc.Balcioglu.htm
kundak cehaleti çocuğu sakat bırakıyor
https://www.haber7.com/anne-cocuk/haber/985630-kundak-cehaleti-cocugu-sakat-birakiyor
şiddet – çağımızın şiddeti – sağlık
https://kavrakoglu.com/siddet-142-cagimizin-siddeti-24-saglik
ne yazık ki devrimin önünde koca bir engelimiz var! insanlık!
https://www.veryansintv.com/bir-totaliter-rejime-donusun-dramatik-hikayesi
aşk, tanrı ve virüs
https://veryansintv.com/ask-tanri-ve-virus
uzay ve dünya çöplük oldu!
https://gazeteyenigun.com.tr/yazarlar/sibel-durur/uzay-ve-dunya-copluk-oldu-/12726
dünyanın çöpü, çöpün dünyası
https://sendika63.org/2014/06/dunyanin-copu-copun-dunyasi-dr-ismail-kilinc-198374
canım sıkılıyor!
https://canbaskent.net/deneme/15.html
‘bıçak değerse kanser yayılır’ diye bir şey yok!
+
bir anatomi bozulmadan ilk defa yapılan ameliyat en değerli olanıdır. nükseden tümörlerde yapılan ameliyatlar; oradaki anatomik yapıların bozulması nedeniyle başarı şansı daha düşük ameliyatlardır.
https://www.sabah.com.tr/saglik/2016/04/04/bicak-degerse-kanser-yayilir-diye-bir-sey-yok
şohet
+
şohet: musevilik’de yenilmesi serbest olan hayvanların kesiminin şehita adı verilen kurallar dahilinde, özel bir kesim tekniği ile bu işin eğitimini almış ve anatomi bilgisi olan yetkili bir kişi tarafından yapılması gereklidir bu kişiye şohet adı verilir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eohet
tıp eğitiminde yapılması gerekenler
+
iki yaşlı hekim yıllar sonra bir araya gelmişler ve biri diğerine “arkadaş, neydi o anatomi dersi, neleri ezberlemiştik değil mi? demişler ve kala kala aklımda bir tek “femur” kaldı” demiş.
http://ahmetrasimkucukusta.com/2016/06/13/misafir-yazar/tip-egitiminde-yapilmasi-gerekenler/
dengesiz eleştiri bizi okuyup üflemeyle baş başa bırakır
+
tıp, insanları sağlıklarına kavuşturma tekniğidir ama bilimlere dayanır. bakteriyoloji, anatomi, fizyoloji gibi ilimlere dayanan bir tekniktir.
http://ahmetrasimkucukusta.com/2011/12/18/hakkimda/dengesiz-elestiri-bizi-okuyup-uflemeyle-bas-basa-birakir
tatlı tatlı yemenin, acı acı geğirmesi olur
+
bu ameliyatlar her şeyden önce insan anatomisi ve fizyolojisine aykırıdır.
http://ahmetrasimkucukusta.com/2016/03/31/misafir-yazar/tatli-tatli-yemenin-aci-aci-gegirmesi-olur
tıp insanı ne kadar anlamıştır ki tantana yapar?
+
kalp, beyin gibi organlar benzersizdir, dolayısıyla açıklanmaları da mümkün görünmemektedir. sizin bu tür organları dış görünüşleri açısından (anatomi) ya da mikroskopik özellikleri açısından (histoloji) incelemeniz maalesef bir sonuç vermez.
http://yavuzdizdar.com/tip-insani-ne-kadar-anlamistir-ki-tantana-yapar
aromatik maddeler insanlar için de gıdayla alınması zorunlu bileşiklerdir, eksikliği başta depresyon olmak üzere işlev değişikliği, daha uzun vadede ise biçim değişikliği ile sonuçlanacaktır.
http://yavuzdizdar.com/tibbin-tanimsizlik-donemi/
bir dr olarak insanın anatomisini çok iyi bildiğinizi varsayabiliriz. bununla ilglii uzun yıllar okudunuz. ama hastalarınızı iyi edecek yöntem alet ve ilaçlar, güvenmek zorunda olduğunuzu düşündüğünüz bazı kişi ve kurumlara bağlı…
https://yalansavar.org/2012/04/24/storm
şifa bulmak istediğiniz kişi, tıp eğitimi olmayan, eğitiminin ne idüğü mechul, aleleacele anatomi eğitimi verilmiş, ama size ilaç öneren biri olacak.e bu tedaviyi almak isteyenlere benden de geçmiş olsun.
https://yalansavar.org/2012/06/12/tavsanin-suyunun-suyu-1-homeopati-nedir
kahvaltı etmeli mi etmemeli mi?
+
saat genleri artık vücudun neredeyse tüm biyolojik ve fizyolojik süreçlerini koordine etmede tartışılmaz rolleri ile tanınmaktadır.
+
ek olarak, fizyolojik fonksiyonların zamanlamasını düzenleyen hemen hemen tüm bireysel dokular ve organlarda periferik saat genleri vücutta tanımlanmıştır.
+
fizyolojik süreçlerin zamanlamasını, özellikle gıdaların sindirimi, besin alımı ve besin metabolizması ile ilgili olanları düzenlerler.
https://www.aysegulcoruhlu.com/makaleler/kahvalti-etmeli-mi-etmemeli-mi
covid19’da dornaz alfa (dornase alpha) umut olabilir mi?
+
anjiotensin 2 artışının fizyolojik etkilerine baktığımızda gördüğümüz şey şudur: anjiotensin 2 böbrekte aldosteron vasıtasıyla tuz tutulumunu artırır. tuz dediğimiz nacl .
https://www.aysegulcoruhlu.com/bagisiklik/dornaz-alfa-umut-olabilir-mi
âdet veya gebelik süreçlerinin fizyolojik olduğu ve abartılmaması gerektiği, erkeklerce uydurulmuş bilimsel yalanlardır. saçtan ayak parmağına, burundan iç organlara bütün sistemin tamamen değiştiği bu özel süreç, yaşayan için, fizyolojik değil tamamen ‘patolojik’tir.
https://www.figenkardes.com/blog/kadin-erkek-evlilik/erkekler-det-olsa-ve-dogursa
hiçbir hastalık tek bir organla sınırlı kalmaz. insanı aynı anda hem bölümler halinde hem de bütün olarak anatomik, fizyolojik ve zihinsel olmak üzere üç kısımda tanıyanlar onun hasta olduklarını anlayabilirler.
insan denen meçhul, alexis carrel
https://1000kitap.com/gonderi/57622485
sonunda bir tortu kalır ki bu asla ihmal edilmeyecek kadar önemlidir. zira anatomi, kimya,fizyoloji,psikoloji,pedagoji,tarih sosyoloji,ekonomi politik ve bütün bunların dalları,konularını bitirmiyor,tüketmiyorlar. demek oluyor ki uzmanların tanıdığı insan,somut ve gerçek insan değildir.
insan denen meçhul, alexis carrel
https://1000kitap.com/gonderi/48872037
insanda ‘bir”lik eksik olduğu için, o zaten hastadır. hiçbir eksiği olmayan “sağlıklı insan” sadece tıbbın anatomi kitaplarında bulunur. gerçek yaşamda böyle bir örnek yoktur.
hastalık iyileşmeye giden yoldur, rudiger dahlke
https://1000kitap.com/gonderi/50776986
besbelli uyuyacağım birazdan. uykunun mekanizması nasıl bir şeydir? fizyoloji dersinde görmüştüm, ama pek aklım almamıştı. uykunun ne demek olduğunu anlayamıyorum. beyin hücreleri nasıl uyuyordu? ne yalan söyleyeyim, gerçekten anlayamıyorum. nedense, fizyoloji bilimi kurucusunun bile bundan pek emin olmadığı kanısındayım. bir teori değişiyor, başka bir teoriye dönüşüyor.
morfin, mihail bulgakov
https://1000kitap.com/gonderi/58275408
gülme ve ağlama tepkileri insanlığın başlangıcından beri ‘insana özgü’ doğal bir itki olarak varlığını korur. bir bebek, daha doğumundan itibaren fizyolojik ihtiyaçlarını belli etmek için ağlar, ancak belli belirsiz gülme işaretleri ikinci haftadan sonra bebekte görülmeye başlanır. bebek, gülüşüyle beraber sevgisini belli edebileceği gibi, büyüklerinin yaptığı şaklabanlıklara cevap olarak da gülümsemeyle karşılık verebilir.
http://www.azizmsanat.org/2016/05/21/gulmek-charlie-chaplin-selin-suar
fıtrat
+
fıtrat kelimesi “yarmak, ikiye ayırmak; yaratmak, icat etmek” mânalarına gelen fatr kökünden isim olup “yaratılış, belli yetenek ve yatkınlığa sahip oluş” anlamında kullanılır. ilk yaratılış, bir bakıma mutlak yokluğun yarılarak içinden varlığın çıkması şeklinde telakki edildiğinden fıtrat kelimesiyle ifade edilmiştir. buna göre fıtrat ilk yaratılış anında varlık türlerinin temel yapısını, karakterini ve henüz dış tesirlerden etkilenmemiş olan ilk durumlarını belirtir (ibn abdülber, xvııı, 57 vd.; lisânü’l-ʿarab, “fṭr” md.; tâcü’l-ʿarûs, “fṭr” md.). bütün varlığın yaratılışı sırasında allah’ın türlere kazandırdığı bu temel yapıdan dolayı aynı kökten gelen fâtır kelimesi kur’an’da allah’ın isimlerinden biri olarak zikredilmiştir (meselâ bk. el-en‘âm 6/14; fâtır 35/1; ez-zümer 39/46).
https://islamansiklopedisi.org.tr/fitrat
duyu
+
duyu organlarının, alıcıların ve beyindeki duyu merkezlerinin anatomik ve fizyolojik yapısı psikolojik açıklamalarda tabiatıyla önemli sayılmaktadır.
https://islamansiklopedisi.org.tr/duyu
âfet
+
sözlükte “belâ, musibet, hastalık, kusur, genellikle isabet ettiği şeyi faydalı olmaktan çıkaran durum” gibi mânalara gelir. kur’ân-ı kerîm’de bulunmamakla birlikte hadislerde bu anlamlar yanında “ölüm, bir kabiliyet veya hasletin fayda ve değerini ortadan kaldıran ârızî hal” gibi mânalarda da geçmektedir.
+
fıkıh. fıkıh âlimleri âfet terimiyle genellikle insan müdahalesi bulunmadan meydana gelen musibet ve zararları kastederler. meyve, sebze gibi ziraî ürün ve mallara zarar veren bu âfetler için câiha tâbirini, bunların tesiri hakkında da genellikle helâk ve telef kelimelerini kullanırlar. fıkıh usulü âlimlerinin ise âfet kelimesini “insanın irade ve ihtiyarını bozan veya ortadan kaldıran ehliyet ârızaları” mânasına kullandıkları görülür. bu mânada âfet, insanın bizzat kendi elinde olmayarak meydana gelen baygınlık, bunama, delirme gibi âfetlerle insanın kendi iradesinin söz konusu olduğu sefeh (akılsızlık), sarhoşluk ve cehalet gibi âfetler olmak üzere ikiye ayrılır.
https://islamansiklopedisi.org.tr/afet
mesh
+
sözlükte “bir şeyin şeklini çirkinleştirmek, bir yiyeceğin tadını bozmak” gibi anlamlara gelen mesh kelimesi (lisânü’l-ʿarab, “msḫ” md.) kur’an’da yalnız bir yerde fiil sîgasıyla geçer (yâsîn 36/67). kelimeyi müfessirler “inanmayanları oldukları yerde hareketsiz oturtmak, helâk etmek” (taberî, xxııı, 18; fahreddin er-râzî, xxvı, 103), “yaratılışlarını değiştirmek, taşa veya hayvana dönüştürmek” (ibn kesîr, ııı, 575; şevkânî, ıv, 378) şeklinde açıklamışlardır.
https://islamansiklopedisi.org.tr/mesh–ilahi-ceza
âmirî, ebü’l-hasan
+
ilk ve ortaçağ felsefesinde önemli bir problem olan görme olayı konusunda el-ebsâr ve’l-mübsar adıyla bir eser kaleme alan âmirî, gözün yapısından söz ederken bu hususta araştırma yapacaklara bazı tavsiyelerde bulunur ki bu tür bir ilim anlayışına batı’da ancak xvıı. yüzyıldan itibaren rastlanmaktadır. ona göre diğer organlardan küçük olan gözün anatomisini inceleyecek kimse büyük baş hayvanları tercih etmeli, hayvan öldüğü anda vakit geçirmeden gözünü incelemeye almalı, bir de mümkün olduğunca bu işlem sıcak bir ortamda yapılmalıdır (a.g.e., s. 427). bu durum onun tıp ve tabiat ilimlerini yakından takip ettiğinin bir işareti sayılabilir.
https://islamansiklopedisi.org.tr/amiri-ebul-hasa
hayvan
+
arapça aslı hayevân olan kelime, diğer sâmî dillerde de bulunan “hyy/hyv” (yaşamak, canlı olmak) kökünden gelen “canlı, diri” anlamında bir isimdir. “hyy” kökünden gelmesi sebebiyle kelimenin aslı hayeyân iken telaffuz kolaylığı için ikinci “yâ”nın “vâv”a dönüştürülmesi sonucu hayevân biçimini almıştır; ancak arapça konuşma dilinde ve türkçe’de yaygınlıkla hayvân şeklinde söylenir.
+
bu kadar farklı kaynaklardan süzülüp gelen bilgileri daha sonra kendi özel araştırmalarıyla birleştiren müslümanlar zooloji ve veterinerlik gibi hayvanların anatomilerini, çeşitli özelliklerini ve hastalıklarını inceleyen bilimlerden eczacılık ve attarlık gibi onlardan faydalanma yollarını konu edinen bilimlere ve sanayie, varlık mertebeleri açısından insana yakınlıkları dolayısıyla da duygu ve düşüncelerinin ifadesinde gerçek veya sembol olarak kullanıldıkları güzel sanatlara ve edebiyata kadar çeşitli alanlarda hayvanları konu alan çok sayıda eser yazmışlardır. bu eserlerde türüne göre sadece hayvanlara ait fizyolojik ve anatomik bilgilerle yetinilmemiş, aynı zamanda onlarla insan, tabiat ve tanrı arasındaki ilişkiler de söz konusu edilmiştir. böylece müslümanlar, hayvanlar âlemi hakkında daha önce benzerine rastlanmayan bir kültür birikimi oluşturmuşlardır.
+
islâm tarihinde ilk yüzyıllardan itibaren hızlı bir şekilde gelişen bilimlerden biri de ilm-i hayevândır.
+
bu âlimler, hayvanların sadece fizyolojik yapılarıyla değil psikolojik yapı ve karakterleri, yaşantıları, kendi âlemleri içerisindeki sosyal davranışları, insanla olan münasebetleri, ona verdikleri fayda ve zararlar, kültürdeki yer ve değeriyle de ilgilenmişlerdir; dolayısıyla hayvanları sadece ilmü’l-hayevân çerçevesinde ele almayıp başta tıp, eczacılık (fennü’s-saydele), veterinerlik (ilmü’l-baytara), ziraatçılık (ilmü’l-filâha/ilmü’z-zirâa), kuşçuluk (ilmü’l-beyzere), kozmoloji (ilmü’l-mükevvenât) ve hatta parfümcülük (el-ıtâre) olmak üzere çeşitli alanlarda incelemişler, böylece onların bütün yönleri hakkında zengin ve çok yönlü eserler kaleme almışlardır. bu eserleri, konuları ve yazılış yöntemleri bakımından zoografik ve zoolojik olmak üzere iki kısma ayırmak mümkündür. ancak bu kesin bir ayırım değildir; çünkü çok defa ikinci türe girenler birinci türdekileri de içermektedir. islâm bilim tarihinde ııı. (ıx.) yüzyıldan itibaren ortaya çıkan ilm-i hayevân (ilmü’l-hayevân) tabiriyle daha çok hayvanların anatomisini inceleyen zooloji bilimi kastedilmekle birlikte genelde her iki türden çalışmalar da kapsamına alınmaktadır.
+
genel olarak hayvanların, özel olarak bir hayvan türünün isimlerini derleyip dil bilgisi açısından inceleyen, yaşayışlarını ve morfolojik özellikleriyle karakterlerini araştıran, onlarla ilgili âdet ve inançları, hikâyeleri, atasözlerini, haklarında yazılmış şiirleri toplayan ve insanlara verdikleri fayda ve zararları anlatan eserlerdir. bunlarda hayvanların doğrudan biyolojik, anatomik ve fizyolojik yönleriyle ilgili aklî ve tecrübî araştırmalara dayanılarak elde edilmiş bilgiler yok denecek kadar azdır. bu tür eserler en çok islâm’ın ilk devirlerinde, daha ziyade ıı-ııı. (vııı-ıx.) yüzyıllarda kaleme alınmıştır. müellifleri genellikle dil âlimleri olan bu kitaplara hayvanlar hakkında hazırlanmış ansiklopedik sözlükler gözüyle de bakılabilir; başlıcaları şunlardır: ma‘mer b. müsennâ’nın (ö. 211/826) deve, at, şahin, güvercin, akrep ve sürüngenleri konu alan bir dizi risâlesi (sezgin, ııı, 364); bilhassa atlarla ve araplar’ın at kültürüyle ilgili olan kitâbü’l-ḫayl’i (haydarâbâd 1358) meşhurdur. ayrıca bazı kaynaklarda ma‘mer b. müsennâ’nın atlar hakkında elli bölümlük bir eserinin daha bulunduğu kaydedilmektedir (demîrî, ı, tercüme edenin önsözü); fakat böyle bir kitaba henüz rastlanmamıştır.
+
zoografik çalışmalara paralel olarak bilimsel değeri haiz birçok zoolojik eser vücuda getirilmiştir. günümüzde dahi değerini yitirmemiş olan bu eserlerin çoğu ve en önemlileri, islâm zooloji tarihinin altın devri sayılan ıı-ıv. (vııı-x.) yüzyıllar arasında kaleme alınmıştır. “ilmü’l-hayevân” denilince öncelikle kastedilen zooloji, aklî ve tecrübî yöntemlerle hayvanların morfolojik, anatomik ve fizyolojik yapılarını inceleme, sınıflarını tesbit etme (taksonomi) ve yaşayış tarzlarını, kendi aralarında ve insanlara karşı gösterdikleri davranışları araştırma konularını içermektedir. kâtib çelebi zoolojiyi, “hayvan türlerinin ayırıcı özelliklerini, onların karakteristik davranışlarını, fayda ve zararlarını inceleyen bir bilimdir. konusu karada ve suda yürüyen, yüzen, sürünen, uçan ve benzeri hayvan cinsleridir. bu bilimin gayesi hayvanların tedavi edilmesi ve onlardan faydalanılması, zararlarından kaçınılması, hal ve davranışlarına vâkıf olunmasıdır” şeklinde tarif etmektedir (keşfü’ẓ-ẓunûn, ı, 695). müslüman âlimler nazarında ilm-i hayevân terimi bugünkü zooloji ile veterinerlik, kuşçuluk ve biyoloji gibi bilimleri de içerecek şekilde kullanılmıştır. veterinerlik ve kuşçuluk islâm bilim tarihinde ayrı birer bilim dalı halinde gelişmiştir. bununla birlikte zooloji çalışmalarına sadece bu bilim dallarında değil hayvansal kökenli ilâç elde etmek için eczacılık ve tıpta, parfüm elde etmek için attarlıkta, kâinatın oluşumunu ve varlık türlerini incelerken de kozmolojide başvurulmuş, böylece hayvanlar doğrudan veya dolaylı olarak çok geniş bir alanda araştırılmıştır.
+
câhiz’den sonra hayvanlar konusunda eser verenlerin başında, zooloji tarihi açısından büyük önem taşıyan risâle fî aʿżâʾi’l-ḥayevân ve efʿâlihâ ve ḳuvvetihâ (taşkent, nr. 1913, vr. 308a-315b) adlı eseriyle fârâbî gelir. ihvân-ı safâ’nın resâʾil’inde de “fî tekvîni’l-hayvânât ve es-nâfihâ” başlıklı uzun bir risâle yer almıştır (ıı, 178-377). bu risâledeki özellikle ekoloji ve hayvan psikolojisi açısından değer taşıyan bir bölüm, dispute between man and the animals adıyla j. platts tarafından ingilizce’ye çevrilmiştir (london 1969). ilm-i hayevân sahasında yazılmış sistematik eserler arasında ibn sînâ’nın eş-şifâʾ adlı eserinin “eṭ-ṭabîʿiyyât” bölümünde sekizinci ve son fenni teşkil eden on üç makalelik “el-hayevân” kısmı önemli bir yere sahiptir. ibn sînâ michael scotus tarafından kısaltılarak abbreviatio avicennae de animalibus adıyla latince’ye de çevrilen bu çalışmasında, aristo’dan tercüme edilen üç kitabın (yk.bk.) yanı sıra câlînûs’un anatomi kitaplarından ve câhiz’in kitâbü’l-ḥayevân’ından da faydalanmış, ayrıca kendi müşahedelerini de ekleyerek eserini tecrübî veriler açısından bir ölçüde zenginleştirmiştir. bu arada ilm-i hayevânı anatomi, fizyoloji ve embriyolojiyle birleştirmiş, fakat hekimliğinin etkisi altında insan anatomisine hayvan anatomisinden fazla yer vermiştir. ibn sînâ’nın en çok bu disiplini incelerken aristo’nun adını andığı ve bazı ayrıntılarda -anatomi bahisleri hariç- karşı çıksa da daha çok onun otoritesine dayandığı görülür. ancak bu durum, eserinin aristo’dan yapılmış basit bir derleme olduğu anlamına gelmemektedir; zira yazılışında yukarıda işaret edilen diğer kaynakların da rolü büyüktür. öte yandan mukayeseli zooloji bahsinde hayvanları çeşitli açılardan tasnife tâbi tutarak incelemiş ve canlılarla ilgili tesbitlerin insanı allah’ın hikmetine götürdüğü fikrini işlemiştir (ibn sînâ, eş-şifâʾ eṭ-ṭabîʿiyyât, ibrâhim medkûr’un girişi). zooloji konusunda yazanlar arasında hatırlanması gerekenlerden biri de kitâbü’l-ḥayevân adlı eseriyle ibn bâcce, bir diğeri ise aristo’nun de partibus animalium’u ile de generatione animalium’una şerhler yazan ibn rüşd’dür.
https://islamansiklopedisi.org.tr/hayvan#5-edebiya
******
anatomi- 1.konu- anatomiye giriş
https://www.youtube.com/watch?v=gVAiG9dXzoM
dolaşım sistemi eğitim 2 – baş boyun ve üst ekstremite damarları
https://www.youtube.com/watch?v=gYKvAiiS2EE
prof. dr. gülümser heper – “bunca yıllık hekimim iyileşen hasta görmedim“
https://www.youtube.com/watch?v=hZsKNU9-4qg
nurçin incirli
kolay mı ilaç yazmak.
ben senin yavruna ilaç yazacaksam, neden yazdığımı sana anlatmam lâzım.
mantıklı yollardan ve bilimsel yollardan anlatmam lâzım.
https://www.youtube.com/watch?v=orQBPwNR0AY
anatomy of the sun
https://www.youtube.com/watch?v=JhpnZ8eR9wQ
çağla yüksel
gerçeği duymaya hazır mısınız? – bihin edige & çağla yüksel
https://www.youtube.com/watch?v=QkAlGYb4xbg
rembrandt’ın “dr. tulp’un anatomi dersi” isimli eseri (sanat tarihi) (sanat tarihi)
https://www.youtube.com/watch?v=Pknj2Ria92E
karanlıktan aydınlığa: rönesans dönemi | pelin batu ile bunu bilin istedim
https://www.youtube.com/watch?v=vPcWiGilHzA
karın arka duvarı kas ve damarları
https://www.youtube.com/watch?v=zL5eEdZUaaQ
megamaker s1 3d yazıcı kurulumu ve ilk anatomik model baskımız
https://www.youtube.com/watch?v=zus53gb3gHk
insan vücudu belgeseli – #hd (anatomi)
https://www.youtube.com/watch?v=0qOaG0NnYB0
national geographic 4. muhteşem makina – insan vücudu
https://www.youtube.com/watch?v=HehvK_GRDuA
organlarımızı tanıyor muyuz?
https://www.youtube.com/watch?v=LUCPhn9FK5o
anatomi ve fizyoloji (biyoloji / fizyolojinin prensipleri)
https://www.youtube.com/watch?v=280XaXzCUjk
5 dakikada insan anatomisi!
https://www.youtube.com/watch?v=uJXBEfWot9s
insan vucudu 3d animasyon
https://www.youtube.com/watch?v=UbMP-_7OofE
insan anatomisi (kadavra) incelemesi
https://www.youtube.com/watch?v=3mVrm4PahXE
enzimlerin çalışmasını etkileyen faktörler
https://www.youtube.com/watch?v=LA62h0PS-Xk
sindirim enzimsiz olmaz!
https://www.youtube.com/watch?v=XwiQofykkHc
bilim ve ötesi – uyku (belgesel)
https://www.youtube.com/watch?v=gypkDnUAQ4s
enderin ile doğa popülasyonları nasıl yok edildi
https://www.youtube.com/watch?v=ip-dWJwUztQ
celal şengör ile osmanlı coğrafyacılığı üzerine mülakat
https://www.youtube.com/watch?v=1A70TFQ_b-A
******